Rehabilitacja domowa po urazie kolana jest istotną częścią procesu powrotu do pełni zdrowia. Wdrożona w odpowiednim momencie rehabilitacja pozwala uzyskać doskonałe efekty jak powrót prawidłowej siły mięśniowej, normalny zakres ruchomości stawu, oraz fizjologiczną pracę stawu kolanowego. Czas procesu fizjoterapii domowej uzależniony jest od rozległości urazu a co za tym idzie ilości uszkodzonych struktur.
Fizjoterapia domowa po urazie kolana – Faza początkowa (0 – 2 tygodnie)
Zaraz po urazie, odpoczynek jest niezwykle istotny, trzeba zapewnić odpowiednią ilość odpoczynku dla uszkodzonego kolana i unikać nadmiernego obciążenia, jednocześnie nie powinno się również doprowadzać do pełnego unieruchomienia.
Rehabilitacja domowa może rozpocząć się już w pierwszych dobach po operacji. Na początku w celu otrzymania niezbędnych informacji co robić z kolen, aby pomóc a nie zaszkodzić podczas tych pierwszych dni po operacji kolana.
Chłodzenie kolana po urazie lub zabiegu to podstawa, powinno się stosować regularne okłady przez 15-20 minut co 2-3 godziny, aby zmniejszyć obrzęk i złagodzić ból. Aby zniwelować narastanie obrzęku stawu kolanowego warto stosować poduszki lub wałki pod nogą w celu utrzymania nogi w wyższym położeniu niż reszta ciała. Dobra kontrola i ograniczenie obrzęku jest niezwykle ważne, ponieważ narastający obrzęk powoduje dalsze mikrouszkodzenia tkanek stabilizujących staw kolanowy.
Fizjoterapia domowa – faza aktywności kontrolowanej (2-6 tygodni):
Po około 2 tygodniach ustępuje obrzęk i dochodzi do intensywnych procesów przebudowy, oraz regeneracji. W tym okresie ważne jest aby w sposób ostrożny zadbać o prawidłowe zakresy ruchomości w stawie. Rozpocznij łagodne ruchy zginania i prostowania kolana w zakresie, który nie powoduje bólu.
Wykonuj zlecone przez fizjoterapeutę ćwiczenia izometryczne, które wzmacniają mięśnie, takie jak skurcze mięśni czworogłowych, które pomagają w utrzymaniu stabilności kolana. Do sześciu tygodni wprowadź ćwiczenia poprawiające równowagę i stabilizację, np. stanie na jednej nodze, lub praca z nierównym podłożem.
Kolejny etap rehabilitacji domowej po urazie kolana (6-12 tygodni)
Na tym etapie kolano jest już przygotowane do większego wysiłku zacznij z fizjoterapeutą elementy treningu medycznego czyli ćwiczenia wzmacniające mięśnie kolana, Stopniowo zwiększaj intensywność ćwiczeń, dodając ćwiczenia z obciążeniem i stopniowo zwiększając obciążenie.
W kolanie znajduje się mnóstwo receptorów priopriocepytywnych odpowiadających za równowagę. Ważne jest aby stopniowo odbudować czucie głębokie poprzez wprowadzenie bardziej zaawansowanych ćwiczeń równoważnych, takie jak przysiady czy wykroki. Warto również dodać lekki trening kardio, typu jazda na rowerze stacjonarnym czy pływanie.
Ostatni etap rehabilitacji w domu – faza powrotu do pełnej aktywności
Na tym etapie fizjoterapeuta przygotuje Cię do powrotu do pełni aktywności zawodowej, codziennej, sportowej w zależności od potrzeb. W tym czasie rehabilitacja medyczna się kończy a rozpoczyna odpowiednio dopasowany trening medyczny i funkcjonalny, który ma na celu dalsze wzmacnianie struktur stabilizujących kolano.
Intensywne ćwiczenia wzmacniające z dodatkowym sprzętem i obciążeniem, ćwiczenia na nie równym i niestabilnym podłożu to tylko nieliczne z tych które pacjent wykonuje. Oprócz ćwiczeń ukierunkowanych na samo kolano wzmacnia się również mięśnie stabilizacyjne czyli tzw. corowe dzięki którym pacjent jest lepiej ustabilizowany i sprawniejszy. Dzięki takiemu podejściu operowane lub uszkodzone kolano może być bardziej odciążone w codziennej aktywności co zmniejsza szanse ponownego urazu i operacji.
Rehabilitacja domowa po urazie kolana – zasady ogólne
Podczas rehabilitacji kolana istotne jest, aby dostosować plan rehabilitacyjny do indywidualnych potrzeb i postępu jaki zachodzi u konkretnego pacjenta, bo każdy przypadek jest zupełnie inny. Regularna komunikacja z fizjoterapeutą pomoże w monitorowaniu postępów i dostosowywaniu programu rehabilitacyjnego.
Pamiętaj, że każdy przypadek operacji lub urazu kolana jest inny, dochodzi do różnych uszkodzeń mniej lub bardziej rozległych, a w przypadku operacji te samo uszkodzenie może być zoperowane różnymi technikami. W związku z powyższym fizjoterapia powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i postępów pacjenta. Współpraca z profesjonalistą medycznym jest kluczowa dla skutecznej rehabilitacji.
