Kaszel, choć rzadko stanowi zagrożenie dla życia chorego, w przypadku noworodków musi budzić zwiększoną czujność rodziców. Dzieci w pierwszych tygodniach życia, nie mając wykształconej odporności organizmu, są bowiem wyjątkowo silnie narażone na wszelkiego rodzaju zakażenia.
Kaszel u noworodka – naturalna obrona organizmu malca
Kaszel stanowi naturalny mechanizm obronny dziecięcego organizmu przed czynnikami drażniącymi błonę śluzową górnych dróg oddechowych. Pod ich wpływem dochodzi do mimowolnych skurczów mięśni nosogardzieli, krtani, tchawicy czy drzewa oskrzelowego. Odruch kaszlu pełni więc bardzo istotną funkcję, oczyszczając drogi oddechowe z groźnych patogenów oraz nadmiaru śluzu, śliny lub ciał obcych.
Przyczyny kaszlu u noworodka
Etiologia kaszlu u dzieci w pierwszych tygodniach życia jest bardzo różnorodna.
Infekcje
Infekcje stanowią główne źródło kaszlu u noworodków. U ich podłoża mogą leżeć przyczyny dwojakiego rodzaju.
Wirusy
Geneza większości infekcji wirusowych to przeziębienie wywoływane przez drobnoustroje z grupy rinowirusów, rzadziej koronawirusów. Najczęściej obok kaszlu występuje wówczas katar, ból gardła, podwyższona temperatura i ogólne osłabienie malca. Podobne objawy, tylko bardziej nasilone, towarzyszą kaszlowi w przebiegu infekcji grypowej, znacznie groźniejszej dla delikatnego organizmu noworodka.
Bakterie
U maluszków na podłożu chorób wirusowych często dochodzi do wtórnych nadkażeń bakteryjnych, a ich konsekwencją może być zapalenie krtani, tchawicy, oskrzeli, a nawet płuc. Bardzo intensywny napadowy kaszel jest także symptomem niektórych chorób typowych dla wieku dziecięcego. Do najgroźniejszych spośród nich należy krztusiec, często przebiegający z obrzękami i wybroczynami na skórze dziecięcej twarzyczki.
Alergie
Kaszel u noworodka bywa także efektem reakcji uczuleniowej na alergeny wziewne. Choć najczęściej alergie ujawniają się na późniejszym etapie życia malca, zdarzają się wyjątki. Reakcję uczuleniową można podejrzewać, gdy odruch kaszlu pojawia się na świeżym powietrzu, zwłaszcza w okresach pylenia różnych gatunków roślin, a także po kontakcie z sierścią zwierząt czy kurzem. Kaszel nie jest wówczas jedynym niepokojącym symptomem. Towarzyszy mu kichanie, swędzenie nosa, uczucie drapania w gardle czy duszność.
Zakrztuszenie
Intensywny kaszel i problemy z oddychaniem, czasami w połączeniu z sinym kolorem ust, stanowią sygnał alarmowy dla rodziców. Takie symptomy sugerują zadławienie się dziecka ciałem obcym, pokarmem lub zakrztuszenie własną śliną. To sytuacje stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia noworodka oraz wymagające natychmiastowej interwencji opiekunów, a niekiedy wezwania medycznych służb ratunkowych.
Kaszel u noworodka – rodzaje
W pierwszych tygodniach życia dziecku może dokuczać kaszel dwojakiego rodzaju:
- mokry, czyli produktywny – towarzyszy mu odkrztuszanie gęstej lepkiej wydzieliny o rozmaitym zabarwieniu – od przejrzystego po żółtawo-zielonkawe (w zależności od rodzaju infekcji i etapu jej rozwoju);
- suchy – w tego rodzaju kaszlu mały pacjent nie odkrztusza śluzu. Najczęściej poprzedza on pojawienie się kaszlu mokrego. Jest również typowym objawem alergii.
Leczenie kaszlu u maluszków
Kaszel u noworodka leczy się objawowo. Podstawę skutecznej terapii stanowi prawidłowe zidentyfikowanie jego przyczyn. Diagnozę powinien postawić lekarz rodzinny lub pediatra po dokładnym przebadaniu malucha. Rodzicom dziecka z kaszlem mokrym medyk może rekomendować stosowanie leków mukolitycznych, rozrzedzających wydzielinę i ułatwiających jej odkrztuszanie. Natomiast w kaszlu suchym zleci zabiegi nawilżające śluzówkę dróg oddechowych, na przykład inhalacje z soli fizjologicznej, nawadnianie organizmu i zastosowanie nawilżaczy powietrza. Może również przepisać syrop dedykowany maluchom.
Kaszel u dzieci w pierwszych tygodniach życia – długość trwania
Ponieważ małe dziecko jest wyjątkowo wrażliwe na chorobotwórcze drobnoustroje i radzi sobie z nimi gorzej niż organizm dorosłego, kaszel noworodka trwa zazwyczaj dłużej niż przeciętnie. W przebiegu standardowej infekcji uporczywy kaszel z reguły utrzymuje się przez około dwa tygodnie. Natomiast jeśli chorobie towarzyszyły wyjątkowo zintensyfikowane objawy zakażenia, maluch może sporadycznie pokasływać jeszcze przez kolejne.
Słysząc kaszel swojej pociechy opiekunowie malucha nie mogą wpadać w panikę. Powinni go zaś uważnie obserwować i odnotowywać wszystkie objawy towarzyszące. Warto także, aby każdorazowo zasięgnęli porady pediatry.
